δημοσίευση:Τετάρτη 8/8/2012

Της Γιωτας Mυρτσιωτη

Από τα σεντούκια της παράδοσης ανέσυραν τα πολυφωνικά της Ηπείρου. Αποθησαύρισαν τραγούδια του γάμου, της αγάπης, της χαράς και της λύπης που ακούγονται σπάνια πια στα ηπειρώτικα χωριά κι ένωσαν τη δύναμη της φωνής τους για να συνεχίσουν την ελληνόφωνη πολυφωνία.

Επτά κορίτσια, επτά ξεχωριστές φωνές σ’ ένα αποκλειστικά γυναικείο φωνητικό σύνολο, τις «Πλειάδες», αναβιώνουν την προφορική πολυφωνική παράδοση κι αναζητούν άλλες μορφές πολυφωνίας στα Βαλκάνια. Η Αθηνά Γκούμα, η Στέλλα Γκρήγκοβιτς, η Ευτυχία Καβαλίκα, η Δέσποινα Καλπενίδου, η Ιουλία Ρούτζιου, η Γεωργία Τέντα και η Ρούλα Τσέρνου συναντήθηκαν πριν από έξι χρόνια στη Θεσσαλονίκη σε μια συναυλία. Με διαφορετικές μουσικές καταβολές αλλά με εξαιρετικές σπουδές η κάθε μία στο τμήμα μουσικών σπουδών του ΑΠΘ, πάντρεψαν την αγάπη τους για την παραδοσιακή μουσική, μελέτησαν, πειραματίστηκαν και προσάρμοσαν ακούσματα σε σύγχρονη παραδοσιακή φόρμα.

«Αν και η παραδοσιακή μουσική διατηρείται, η πολυφωνική έχει ατονήσει. Αναγνωρίζοντας την αξία της δουλεύουμε εντατικά. Δεν επιδιώκουμε να βάλουμε το πολυφωνικό σ’ ένα παραδοσιακό καλούπι, να εμφανιζόμαστε σαν παλιά φωτογραφία. Το βιώνουμε μέσα από τη μελέτη και το επεκτείνουμε σε μια σύγχρονη μορφή χωρίς να παρεκκλίνει της παράδοσης», εξηγεί η Ευτυχία Καβαλίκα.

Επί έξι χρόνια δούλεψαν το πολυφωνικό της Ηπείρου και φέτος άνοιξαν το ρεπερτόριο σε πολυφωνικά της Βουλγαρίας, σε παραδοσιακά ελληνικά τραγούδια όπου βάζουν τη δική τους πινελιά και θα συνεχίσουν δοκιμάζοντας και άλλες πολυφωνικές διαδρομές (Αλβανίας, Σερβίας, Σκοπίων).

Στην καλοκαιρινή τους περιοδεία, που ξεκίνησε από τα Ιόνια, εκπλήσσουν τουρίστες και ντόπιους. Εμφανίζονται σε μνημεία, πλατείες και μαρίνες όπου μπαίνουν θεαματικά με ιστιοπλοϊκό σκάφος για να προβάλουν πολιτιστικά μνημεία και φυσικές ομορφιές του τόπου. «Το πολυφωνικό ή ενθουσιάζει ή απορρίπτεται. Το ευχάριστο είναι ότι καθηλώνει, συγκινεί όλες τις ηλικίες, ακόμη κι αυτούς που δεν το γνωρίζουν. Μας έχουν εκπλήξει κυρίως οι νέοι που γνωρίζουν τα τραγούδια», αναφέρουν.

Ξεκίνησαν το 2006. Εκπροσώπησαν την Ελλάδα στη 14η Μπιενάλε Νέων Καλλιτεχνών της Ευρώπης και της Μεσογείου, συνεργάστηκαν με σύγχρονους καλλιτέχνες, με την ΚΟΘ, αλλά η συνεργασία τους με το Θέατρο Τέχνης «Ακτίς Αελίου» άνοιξε τους ορίζοντες της φωνητικής τους αναζήτησης γράφοντας και ερμηνεύοντας τραγούδια για παραστάσεις («Berlin Alexanderplatz», «Ο,τι πιο πολύ ποθείς»).

Η σκηνική τους παρουσία υποστηρίζεται από την ανάλαφρη κίνηση, την ισορροπία και φυσικά τη δύναμη της φωνής τους. Μιμούνται ήχους της φύσης, φωνές πουλιών και ζώων. Διηγούνται μύθους και ανθρώπινες ιστορίες, εναλλάσσοντας διαρκώς ρόλους: του «πάρτη» που ερμηνεύει τη βασική μελωδία, του «γυριστή» που γυρίζει τη μελωδία, του «ρίχτη» που ρίχνει τη μελωδία, υποστηρίζοντας ταυτόχρονα όλες μαζί το «ίσο».

Καρπός του πειραματισμού στα πολυφωνικά της Ηπείρου είναι το πρώτο τους CD «Περιπλανώμενες Πλειάδες» που θα κυκλοφορήσει σύντομα. Οι πολυφωνικές τους διαδρομές θα συνεχίσουν και τον χειμώνα στο θέατρο «Ακτίς Αελίου» με τραγούδια της πολυεθνικής Θεσσαλονίκης: τούρκικα, αρμένικα, εβραϊκά και ελληνικά.

Η καλοκαιρινή τους περιοδεία συνεχίζεται στη Σμίξη Γρεβενών (13/8), στην Νταμούχαρη Βόλου (19/8), στην Πτολεμαΐδα (20/8) και στη Λαμία (30/8).